Led strips zijn hot, maar dan eerder figuurlijk dan letterlijk. Een led geeft inderdaad veel minder warmte af dan pakweg een gloeilamp, waardoor er veel meer energie overblijft om te doen wat het hoort te doen: verlichten. Led strips worden daarom ook wel eens “de verlichting van de toekomst” genoemd. Hoe dat komt en of er zich inderdaad zo’n groot potentieel verschuilt in de zogenoemde led strip? Ledstrips.nu zal hieronder van start met een klein stukje theorie over led. Hierna gaan we in deze blog nog wat dieper in op de praktische toepassingen van deze handige verlichting.
In dit artikel:
De werking van led strips
Werking zoals een diode
Een led strip is een lichtbron die bestaat uit allemaal individuele ledjes, voluit: Light Emitting Diode (licht-emitterende diode). Zo’n led is eigenlijk een elektronische halfgeleidercomponent die de stroom slechts in één richting doorlaat. Op dat vlak verschilt een led eigenlijk niet van een klassieke diode, die ook bestaat uit een zogenoemde kathode (-) en een anode (+). De anode bevat positief geladen deeltjes, terwijl de kathode extra negatieve elektronen bevat. Tussen hen in vinden we ‘verboden zone’, waar geen elektriciteit door kan lopen. Enkel indien de negatieve kant (-) van een accu wordt aangesloten op de kathode en de positieve kant van een accu op de anode (+) zullen de negatieve elektronen van de kathode en de positieve deeltjes van de anode door elkaar worden aangetrokken. Bij een stijging van de spanning wordt de verboden zone kleiner en uiteindelijk zal deze zone zelf verdwijnen.
Bijzondere werking van een led
Voorgaande werking verklaart waarom een diode enkel bij gelijkspanning (en een correct aangesloten stroombron) doet wat het hoort te doen: geleiden. Toch is er nog een belangrijk element dat we moeten verklaren, namelijk het lichtaspect. Een led is daarbij een speciale vorm van een diode, want als de ionen en elektronen met elkaar botsen wordt de verloren gegane energie hier omgezet in lichtdeeltjes (fotonen). Het is de stof die gebruikt wordt in de led die deze unieke omzetting verzorgt. In iedere led wordt bovendien een heel kleine reflector ingebouwd om die fotonen te bundelen en zo een grotere lichtsterkte te bekomen – een led is geboren.
Werking van een led strip
Bij een dergelijke strip worden verschillende van die leds aan elkaar gekoppeld (in serie). Zoals je waarschijnlijk wel weet, vergt een serieaansluiting een spanningsdeling over iedere led, waarbij de spanning over iedere led voldoende groot moet zijn om de verboden zone te overwinnen. Iedere spanningsbron heeft met andere woorden zijn eigen capaciteit, waardoor je maximaal 5 meter strip in serie mag schakelen. Is de strip langer dan dat? Dan worden verschillende delen in parallel geschakeld. Weet dat dit bij langere led strips die je in de winkel kan kopen geen probleem hoeft te zijn. Hier is dit vaak al intern opgelost door verschillende delen parallel te schakelen of is er gekozen voor een krachtigere voedingsbron dankzij de ingebouwde AC-DC trafo. Enkel wanneer je beslist om zelf een strip te kopen en deze te combineren met andere led strips is het nodig goed na te denken over de aansluitmethode en de voedingsbron (driver).
De mogelijkheden van strips
Tegenwoordig treffen we steeds vaker led strips aan in alledaagse verlichtingstoepassingen, in vergelijking met enkele jaren geleden is dat toch wel een opvallende ontwikkeling. Zo vinden we led strips bijvoorbeeld terug in woningen, waar men een doorlopende lichtlijn verkiest, maar ook in meubelen of etalages. Led strips kunnen bijvoorbeeld voor zeer mooie effecten zorgen indien ze ingebouwd worden in een kledingkast, etalage of boekenkast. Led strips kunnen met andere woorden dienst doen als directe verlichting of als sfeerverlichting.
Soorten led strips
Led strips worden steeds populairder en dus wordt er ook meer ingezet op de verfijning en ontwikkeling ervan. Dit heeft ervoor gezorgd dat er vandaag de dag heel wat soorten led strips op de markt beschikbaar zijn. In de praktijk kunnen we een onderscheid maken op basis van verschillende criteria:
- Beschermingsgraden: is de strip resistent tegen water? Vooral bij plaatsing op een terras of in een badkamer is dit van belang. We onderscheiden: volledig waterdicht (IP68), spatwaterdicht (IP65) en niet waterdicht (IP33).
- Controller: is bediening met een afstandsbediening mogelijk?
- Dimfunctie: is er een dimfunctie? Tegenwoordig is dat bij de meeste led strips het geval.
- Lengte: meestal rollen van max. 5 meter, ook korter verkrijgbaar. Uitzonderlijk langere rollen (prijzig).
- Lichtkleuren: verkrijgbaar in in 1 vaste kleur of in meerdere kleuren (led strip RGB).
- Lichtsterkte: van 30 tot 240 led/m (spectrum sfeerverlichting – directe verlichting)
- Soort leds: 3528 leds / 5050 leds (3 x 3528 leds voor grotere lichtsterkte).
- Vermogen: gaande van 2,5 W/m tot 28,8 W/m (afhankelijk van gebruikte leds en gewenste lichtsterkte).
In de praktijk zijn zo goed als alle led strips voorzien van een zelfklevende band voor directe bevestiging. Toch kan het soms aan te raden zijn ervoor te kiezen om de led strips te monteren in een led profiel. Zo’n led profiel helpt de levensduur van de led strips te verhogen, heeft een mooiere uitstraling en zorgt voor de nodige bescherming.
Zijn led strips écht de verlichting van de toekomst?
Led strips worden in de praktijk vaak “de verlichting van de toekomst” genoemd. Eigenlijk gaat dat ook gewoon op voor iedere vorm van led verlichting. Hoe dat komt? Omdat led verlichting nu eenmaal heel wat voordelen te bieden heeft ten opzichte van andere lichtbronnen. Met een levensduur van 100.000 tot 200.000 lichturen doet led verlichting het dan ook veel beter dan zijn concurrenten, wat niet onbelangrijk is als we onze menselijke afvalberg willen verminderen. Verder zijn led strips ook gewoon zuiniger, aangezien ze veel minder warmte afgeven en de stroom dus efficiënter weten in te zetten. Met een hogere lichtefficiëntie, een langere levensduur en zijn voordelen voor het milieu en de leefomgeving mag het dan ook niet verbazen dat led strips terecht de verlichting van de toekomst genoemd worden. Weet bovendien dat er de laatste jaren heel wat onderzoek gevoerd is én er ook nog verschillende baanbrekende doorbraken in de wachtkamer zitten, bijvoorbeeld op vlak van thermische controle. De toekomst van led verlichting ziet er met andere woorden zeer rooskleurig uit.
Leestip: De TV van de Toekomst
Led strip kopen
Ga je zelf aan de slag met led strips? Dan moet je meer dan enkel en alleen een led strip kopen. Denk bijvoorbeeld aan dimmers, controllers, versterkers, stabilisatoren (enkel indien je de led strips aansluit op een accu) en een trafo om de wisselspanning om te zetten naar gelijkspanning. Schakel maximaal 5 meter in serie aan op een enkele bron en kies bij langere led strips (of combinaties) voor een parallelaansluiting. Vergeet het geheel eventueel niet in een led profiel te plaatsen (in het geval van wandmontage) om de levensduur en warmteafvoer te optimaliseren. Voor een ideale afwerking kan je daarbij gebruikmaken van speciale hoekstukken en zijn er zelfs heuse inbouwmodules.
Klaar? Dan wachten er ruim 100.000 tot 200.000 lichturen aan puur genot.
