We worden met zijn allen steeds milieubewuster. De gloeilamp sterft uit en maakt plaats voor de spaarlamp en de led lamp. Dat de led lamp energiezuiniger is, is inmiddels algemeen bekend. Maar wat zijn de nieuwste ontwikkelingen op de markt?
In dit artikel:
Eerste ontwikkelingen
Om te begrijpen hoe de led lamp tot stand is gekomen, is het belangrijk om te begrijpen wat een led nu precies is. Led staat voor “Light Emitting Diode”. Het is een lichtgevende elektronische component die een kleine behuizing nodig heeft om goed licht te geven. Een precieze “ontdekkingsdatum” is niet te geven. In de jaren ’20 zijn er al testen gedaan met leds door een Russische professor. Zijn uitvinding kreeg helaas maar weinig aandacht en pas in de jaren ’60 werd verder onderzoek gedaan naar de ontwikkeling en toepassingen van deze unieke verlichting. In 1962 werd de eerste werkende led gefabriceerd. De eerste toepassing voor de led lamp liet echter nog even op zich wachten. In de ’70 jaren was de led terug te vinden in sommige afstandsbedieningen. Ook als verkeerslampen bleken ze zeer nuttig. Tegenwoordig worden ze nog steeds veel gebruikt in het verkeer, bijvoorbeeld als fietslamp of straatverlichting.
Wat heeft de markt te bieden?
Er zijn ondertussen al zoveel verbeteringen geweest op het gebied van de led lamp, dat er verschillende typen op de markt verschenen zijn. Denk aan de low power leds, de high power leds, de SMD en de COB. De high power leds kunnen wel tot tien keer meer vermogen hebben dan de low power leds. De SMD wordt ook steeds vaker terug gezien. Dit zijn platte gele ledjes die ook weer onder te verdelen zijn in verschillende types. Ze zijn geschikt voor het maken van led-strips. De COB led is een van de nieuwste ontwikkelingen. Een COB led heeft een veel grotere lichtopbrengst dan zijn voorgangers, iets dat het een interessante optie maakt voor milieubewuste bedrijven.
Is een led lamp dimbaar?
Ondanks dat ledverlichting al een tijd op de markt is, zijn er nog veel vragen over wat allemaal mogelijk is. Zo vragen nog steeds veel mensen zich af of er een dimbare led lamp op de markt is. Hier is geen simpel antwoord op te geven. Het hangt namelijk allemaal af van de specificaties van de desbetreffende led lamp. Leds op 230V zijn alleen dimbaar indien er een dimbare drive in de voet van de lamp wordt geïnstalleerd. Leds op 12 V DC zijn daarentegen standaard dimbaar, terwijl leds op 12 V AC niet dimbaar zijn. Indien u uw oude dimmer wilt behouden maar wel uw oude lampen wilt vervangen door leds, dan moet u rekening houden met het minimum vermogen van uw dimmer. Stel: uw dimmer heeft een minimum vermogen van 45 W, dan zult u ervoor moeten zorgen dat alle leds samen minstens datzelfde vermogen vragen. U kunt dan bijvoorbeeld 10 leds van 4,5 W op deze dimmer aansluiten.
De fitting van de led lamp
Aangezien veel led lampen nog steeds de aanwezige gloei- en spaarlampen moeten vervangen, wordt het op prijs gesteld dat ze in dezelfde fitting passen. Speciaal hiervoor zijn er retrofit led lampen op de markt. De led lamp E27 past in de fitting met een Edison-schroefdraad die een diameter heeft van 26-27 mm. De led lamp E14 past logischerwijs in de kleinere fitting, waarbij de schroefdraad een diameter heeft van 14-17 mm.
Kleurenindex
In het begin stond ledverlichting vooral bekend om zijn koude kleur. Deze slechte reputatie heeft de led nog steeds, maar dit is niet terecht. Er is namelijk ook ledverlichting verkrijgbaar met een warme kleur. De lichtkleur drukken we uit in graden Kelvin. Hoe hoger de graden Kelvin, hoe kouder de lichtkleur. Zo is een led met een lichtkleur van 2300K bijna geel. Over het algemeen worden voor gebruik in huis leds aangeraden met 2700K, dit is vergelijkbaar met het licht dat halogeenlampjes produceren wanneer ze op netspanning zijn aangesloten. 4000K is geschikt voor bijvoorbeeld tuinverlichting en 6000 K is zeer koud wit licht.
Coating en elektronica
Zoals u ziet, hoeft een led lamp niet per se koud licht te geven. Het nadeel van de leds met warm licht is dat ze minder licht opbrengen. De warme kleur wordt namelijk gecreëerd door een gele coating die op de led wordt aangebracht. Hoe geler de coating, des te lager de graden Kelvin. De coating houdt namelijk licht tegen. Tegenwoordig is er echter een oplossing die dit probleem omzeilt: de kleur wordt elektronisch beïnvloed. Op deze manier kunt u zelf precies instellen welke lichtkleur u prefereert. Op dit moment is deze techniek nog nieuw, maar naar verwachting zal het in de nabije toekomst beschikbaar zijn voor ieder huishouden.
De ontwikkelingen van nu
Kortom: tegenwoordig zien we de led lamp overal. Ze worden steeds breder toepasbaar dankzij nieuwe technieken. Doordat steeds meer mensen led lampen kopen, wordt dit type verlichting ook steeds goedkoper. Veel bedrijven kiezen ervoor al hun verlichting te vervangen door leds en dit wordt gestimuleerd door de overheid die zulke bedrijven belastingvoordeel geeft om het aankoopbedrag enigszins te compenseren. Naar alle waarschijnlijkheid zullen alle lampen in de toekomst vervangen worden door de led lamp.