In de zomermaanden is je ventilator waarschijnlijk je beste vriend, omdat deze de temperatuur in huis reguleert. Maar de mogelijkheden van een ventilator zijn veel breder: niet alleen voert het vervelende luchtjes af, ook helpt het om vocht- en schimmelplekken te voorkomen. Wat sommige mensen niet weten, is dat ventilatie kan helpen tegen hoofdpijn, concentratiestoornissen en astma. Genoeg redenen dus voor de aanschaf van een goede ventilator, maar waar moet je allemaal op letten? In dit artikel zetten we de aandachtspunten voor wat betreft de aanschaf van een ventilator op een rijtje.
Capaciteit
Dit wordt ook wel debiet genoemd en staat voor de hoeveelheid lucht die het apparaat verplaatst per eenheid tijd. Meestal wordt dit aangegeven met m3/h, oftewel kuub per uur. Soms wordt dit ook uitgedrukt in minuten, seconden of liter per seconde. In Nederland wordt er een minimale ventilatie-eis per ruimte gehanteerd, vaak wordt ook die uitgedrukt in m3/h. Hieronder staan per ruimte de eisen voor een ventilator opgesomd:
- Badkamer: 50 m3/h;
- Douche: 50 m3/h;
- Toilet: 25 m3/h;
- Keuken: 75 m3/h;
- Bijkeuken: 50 m3/h;
- Berging: 25 m3/h.
Weerstand (druk)
Hiermee bedoelen we de druk die de waaier uitoefent op het oppervlak. De luchtstroom gaat niet altijd even soepel: onderweg kan het langs wanden schuren, obstakels tegenkomen en te maken krijgen met vernauwingen, verbredingen en nieuwe richtingen. Hoe meer druk de ventilator opvoert, des te lager het drukverlies. Een ventilator heeft drie soorten druk:
- Statische druk (PE): de luchtkracht in alle richtingen en op de wanden;
- Dynamische druk (PD): de acceleratie van de luchtkracht (van 0 tot de maximale systeemsnelheid). De dynamische druk loopt van 1 meter per seconde tot en met 22 m/s;
- Totale druk (PT): het totaal van de statische + dynamische druk (PT= PE + PD).
Geluid
Vaak zijn fans niet helemaal geruisloos, het geluid van een ventilator is voornamelijk afkomstig van de motor en het verplaatsen van de luchtstromen. In elk geval wil je resonantie (trillingen van de ventilator door het systeem heen) het liefst voorkomen, omdat hierdoor het geluid nogal toeneemt. Ook voor het geluid van een ventilator zijn er verschillende meeteenheden:
- Sound power level (geluidsniveau): elke bron straalt elke seconde een geluidsgolf uit, deze geluidsgolf kan verschillende vormen hebben.
- Sound pressure (geluidsdruk): verandering in de druk van de trillingen, afhankelijk van de afstand tot de ontvanger.
Geluidsdruk wordt over het algemeen vermeld in de specificaties van de ventilator onder de noemer db(A). Als je de specificaties van tevoren goed doorleest, kom je in elk geval niet voor een oorverdovende verrassing te staan als je de ventilator thuis uitprobeert. Houd rekening met de volgende ranges:
- Verdovend geluid (100-120 dB): zoals bliksem of een kanon afvuren;
- Zeer luid geluid (70-90 dB): zoals een straat met veel verkeer of een drukke fabriekshal;
- Luid geluid (60-70 dB): zoals een gemiddelde werkplaats of druk kantoor;
- Gemiddeld (40-50 dB): zoals een grote winkel of een bibliotheek;
- Zacht (20-40 dB): zoals een landweg of bibliotheek;
- Zeer zacht (0-20 DB): een stille nacht.
Type
Er zijn twee soorten waaiers, namelijk de axiale en de centrifugale ventilator. Beiden hebben een andere constructie en ventileren daardoor op een andere manier.
• Axiale ventilator:
Dit type ventilator drukt de lucht naar buiten en is daarom uitermate geschikt voor montage in de muur, wand, glas of plafond. Let erop dat er geen buis voor het luchtafvoerkanaal aan de uitblaasopening mag zitten en dat bochten en T-stukken niet mogen worden toegepast. Het komt helaas vaak voor dat dit type niet goed wordt toegepast, met te weinig tot geen ventilatie!
• Centrifugale ventilator:
Dit type verschilt sterk van het axiale type, met name in de constructie. Waar de axiale ventilator over de lengte wordt afgevoerd, is dit type juist een ‘schoepenrad’: de lucht wordt onder een hoek van 90 graden weggedrukt. Met als gevolg dat de ventilator een grotere opvoerhoogte heeft. De centrifugale ventilator wordt vaak aan het plafond gemonteerd terwijl het luchtkanaal op de uitblaaskant wordt aangesloten. Op deze manier loopt de luchtstroom dan via de eerste verdieping en de zolder door het dak. Houd er wel rekening mee dat als je een flexibele aluminiumslang gebruikt, deze zo recht mogelijk moet worden getrokken! Anders krijg je namelijk te veel weerstand en dat gaat ten koste van de effectiviteit van de ventilator.
Uitvoeringen
- Basisuitvoering: in- en uitschakeling kan via een lichtschakelaar of een aparte schakelaar.
- Timeruitvoering: hierbij is er een instelbare nalooptijd, die meestal 15 minuten bedraagt. Na deze 15 minuten schakelt de ventilator zichzelf uit.
- Hygrostaat (vochtsensor uitvoering): dit type ventilator komt van pas in de badkamer, want zodra hier de luchtvochtigheid toeneemt schakelt dit type automatisch in (en na verloop van tijd ook weer uit).
- PIR (bewegingsmelder uitvoering): dit type registreert het als je de ruimte binnenloopt, en reageert hierop door zichzelf in te schakelen. Als de ruimte weer verlaten is, schakelt de ventilator na enkele minuten uit.
Zoals je leest, zijn er verschillende aandachtspunten bij de aanschaf van een ventilator. In dit geval is een goede voorbereiding zeker het halve werk. Ter afsluiting nog even een samenvatting van de belangrijkste voorwaarden van een ventilator:
- Benodigde capaciteit (m3/h);
- Welk type;
- Welke uitvoering;
- Druk in het systeem;
- Geluid;
- Voeding (230V of 400V).
Weet jij voldoende voor de aanschaf van een ventilator? Zo niet, stel gerust je vragen!
