Het is één van de belangrijkste vondsten in de geschiedenis van bouwtechnieken: het wapenen van beton. Beton zelf werd al gebruikt door de Egyptenaren, Grieken en Romeinen in bruggen en aquaducten. Ook bij de bouw van het Colosseum in Rome is beton gebruikt. Daarna raakte het materiaal echter lange tijd in de vergetelheid, tot in 1824 het Portlandcement werd uitgevonden en beton zijn comeback maakte in bouwprocessen. Het was rond 1845 toen een Franse tuinier genaamd Joseph-Louis Lambot voor het eerst bloembakken van cement maakte waarin ijzerdraad zat verwerkt, wat hij fer ciment (cementijzer) noemde. In 1868 vroeg hij het octrooi aan voor gewapend beton. In 1875 werd op een landgoed in Frankrijk voor het eerst een brug van gewapend beton gebouwd.
In dit artikel:
Wapening tegen trekkrachten
Inmiddels is gewapend beton niet meer weg te denken. Dankzij betonijzer kunnen betonnen vloeren druk en trekkrachten aan die anders zonder meer voor scheuren gezorgd zouden hebben. Dat levert de mogelijkheid op om veiligere gebouwen te bouwen, hogere gebouwen te bouwen en vloeren te leggen die een grote belasting aankunnen. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan wat een vloer van een parkeergarage te verduren krijgt als er veel auto’s op staan. Betonstaal biedt dus een uitkomst voor ons in deze steeds drukkere wereld waarin vlot doorgebouwd wordt.
Roestvrij betonstaal
Toch is er na de ontdekking van betonijzer nog een goede vondst gedaan. Die goede vondst is het roestvrijstaal betonijzer. Dit wordt lang niet in alle gebouwen toegepast, maar heeft eigenschappen die het in het bijzonder geschikt of nodig maken voor bepaalde soorten gebouwen. RVS betonstaal is niet afhankelijk van de betondekking als bescherming tegen roesten of betonrot. Het kan immers niet roesten. Het zal je dan ook niet verbazen dat roestvrij betonijzer duurder is in de aanschaf. In het onderhoud is het echter een heel stuk goedkoper dan ‘gewoon’ betonstaal omdat het een stuk duurzamer is. Het heeft een lange levensduur, en is dus uiteindelijk een economisch en duurzaam materiaal om te gebruiken in de bouw.
Nodig bij zout water, zeewind en strooizout
Het feit dat het niet kan roesten en een lange levensduur heeft, maakt RVS betonstaal bijzonder geschikt voor gebouwen of betonnen vloeren die veel blootgesteld worden aan zout. Zo kan zeewater het beton aantasten. Maar ook de zeewind is zout en heeft zijn weerslag op beton. Daarnaast wordt er in de winter strooizout gebruikt tegen gladheid op de wegen. Betonnen wegen en bruggen hebben daarom roestvaste wapening nodig, evenals vloeren van parkeergarages waar we in de winter met het strooizout aan onze wielen onze auto in willen kunnen parkeren.
Magnetische velden niet gewenst
Roestvast staal, zoals het officieel heet, is een legering van hoofdzakelijk ijzer, chroom, nikkel en koolstof. We spreken van roestvast staal wanneer minimaal 11 tot 12 procent chroom en maximaal 1,2 procent koolstof gebruikt is. IJzer, kobalt, chroom en nikkel zijn metalen die normaliter allemaal magnetisch aangetrokken worden, omdat de elektronen van deze metalen deels in een vlak draaien en de atomen piepkleine elektromagneetjes zijn. Wanneer ze gericht worden, wordt het geheel magnetisch. Voeg je echter ijzer en nikkel bij elkaar voegt volgens bepaalde percentages, dan werken de elementaire nikkelmagneetjes die van ijzer tegen. Hierom is RVS betonstaal niet magnetisch, en dat is van belang in omgevingen waar gevoelige apparatuur staat en magnetische velden niet gewenst zijn. Denk hierbij aan ziekenhuizen en ruimtes waar servers in staan. Dat maakt RVS betonstaal tot een belangrijk materiaal in onze wereld. En dat begon allemaal bij een Franse plantenbak.
